ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਦਾ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ   —  ਵਿਜੈ ਗਰਗ

ਅੱਜ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਕਿ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਜਰੂਰੀ ਗਤਿਵਿਧਿਆਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰ ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਬਚਪਨ ਖੋਹ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਸੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਓਕਸਫੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਤੇ ਇਸ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਗਲਤ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਇਸਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਹੈ। 

       ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਕਿ, ਭਾਵੇਂ ਹੀ ਬਾਲਗਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਸਕਰੀਨ ਵਾਲੇ ਉਪਕਰਨਾਂ ਤੇ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਬਤੀਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਆਪਣੇ ਮਲਟੀਟਾਸਕਿੰਗ ਗੁਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋਰ ਕਈ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਆਪਣਾ ਘਰ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਆਪਣੇ ਮਿੱਤਰਾਂ ਨਾਲ ਖੇਡਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਵੀ ਕੱਢਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਗਤੀਵਿਧਆਂ ਨੂੰ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਨਾਲ ਜੋੜ ਲਿਆ ਹੈ। ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਲੜਕੇ ਤੇ ਲੜਕੀਆਂ ਤੇ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਕਿ ਦੋਨੋਂ ਹੀ ਉਪਕਰਨਾਂ ਤੇ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਸਮਾਂ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਰੁਚੀ ਵੱਖਰੀ ਹੈ। ਲੜਕੇ ਵੀਡੀਓ ਗੇਮਜ਼ ਤੇ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਲੜਕੀਆਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾ ਸੋਸ਼ਲ ਸਾਈਡ ਤੇ ਵੱਧ ਸਮਾਂ ਦਿੰਦਿਆਂ ਹਨ। 

         ਇਸ ਤਰਾਂ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ :-  ਸੀਨੀਅਰ ਖੋਜ ਸਹਿਯੋਗੀ ਕਿਲੀਅਨ ਮੁਲਾਨਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਦੋ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਸਮੇਂ ਦਾ ਡਾਟਾ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ। ਪਹਿਲਾ ਡਾਟਾ 2001-2004 ਤੇ ਦੂਜਾ 2014-2015 ਤੱਕ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ, ਬੱਚੇ ਟੀ.ਵੀ, ਘਰ ਦਾ ਕੰਮ, ਖਾਣਾ, ਵੀਡੀਓ ਗੇਮ,ਮਿੱਤਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣ ਦੀ ਗਤਿਵਿਧਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਸਮਾਂ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। 2014-15 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਸਮਾਰਟ ਫੋਨ ਦਾ ਚਾਲ-ਚਲਣ ਵਧੀਆ ਤਾਂ ਇਹਨਾਂ ਚੀਜਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਅੱਠ ਤੋਂ 18 ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਤੇ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। 

        ਇਹ ਨਤੀਜੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ  :-  ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਡਾਇਰੀ ਭਰਨ ਅਤੇ ਹਰ ਗਤੀਵਿਧੀ ਨੂੰ ਉਸ ਵਿੱਚ ਨੋਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਕਿ , ਸਾਲ 2000 ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ 2015 ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਟੀ.ਵੀ ਨੂੰ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਔਸਤ 10 ਮਿੰਟ ਦੀ ਕਟੌਤੀ ਕੀਤੀ। ਪਰ ਕੰਪਿਊਟਰ,ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਤੇ 40 ਮਿੰਟ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸਕਰੀਨ ਉਪਕਰਨਾਂ ਤੇ 30 ਮਿੰਟ ਦਾ ਸਮਾਂ ਵੱਧ ਗਿਆ।